Ochiq mashg'ulot ishlanmasi – bu maktabgacha ta'lim tashkilotlarida (MTT) bolalarning har tomonlama rivojlanishiga qaratilgan o'quv jarayonini tashkil etishning muhim vositasidir. Ushbu qo'llanma orqali siz ochiq mashg'ulot ishlanmasini tuzish, uni samarali tashkil etish va bolalar uchun qiziqarli muhit yaratish bo'yicha bilimlarga ega bo'lasiz. Keling, bu jarayonni birgalikda o'rganamiz!

Ochiq Mashg'ulot Ishlanmasining Mohiyati

Ochiq mashg'ulot ishlanmasi – bu nafaqat darsning rejasi, balki bolalarning qiziqishlari va ehtiyojlarini hisobga olgan holda yaratilgan, ularning faol ishtirokini ta'minlaydigan dinamik hujjatdir. Bu ishlanma orqali tarbiyachi bolalarning individual xususiyatlarini, ularning qobiliyatlarini rivojlantirishga, ijodiy va mustaqil fikrlashga undaydi. Ochiq mashg'ulot ishlanmasi bolalarga yangi bilimlarni o'zlashtirishda, ko'nikmalarni shakllantirishda va dunyoqarashini kengaytirishda yordam beradi.

Tarbiyachi ochiq mashg'ulot ishlanmasini tuzishda quyidagilarni hisobga olishi kerak:

• Bolalarning yosh xususiyatlari va qiziqishlari.
• Mashg'ulotning maqsad va vazifalari.
• Foydalaniladigan usullar va vositalar.
• Mashg'ulotning davomiyligi.
• Bolalarning faoliyatini baholash mezonlari.

Ochiq mashg'ulot ishlanmasi doimiy ravishda takomillashtirib boriladi, chunki bolalarning qiziqishlari va ehtiyojlari vaqt o'tishi bilan o'zgarishi mumkin. Tarbiyachi bolalarning fikr-mulohazalarini, ularning mashg'ulot davomidagi faolligini kuzatib borishi va ishlanmaga zaruriy o'zgartirishlar kiritishi lozim.

Ochiq Mashg'ulot Ishlanmasini Tuzish Tamoyillari

Ochiq mashg'ulot ishlanmasini tuzishda bir nechta asosiy tamoyillarga amal qilish muhimdir. Bu tamoyillar mashg'ulotning samaradorligini oshirishga va bolalarning har tomonlama rivojlanishiga yordam beradi.

1. Ilmiylik tamoyili: Mashg'ulotda beriladigan barcha ma'lumotlar ilmiy asoslangan bo'lishi kerak. Tarbiyachi bolalarga noto'g'ri yoki eskirgan ma'lumotlarni bermasligi lozim. Ma'lumotlar bolalarning yosh xususiyatlariga moslashtirilgan holda taqdim etilishi kerak.
2. Sistemalilik tamoyili: Mashg'ulotda beriladigan bilimlar tizimli ravishda taqdim etilishi kerak. Har bir yangi mavzu oldingi mavzular bilan bog'langan bo'lishi lozim. Bu bolalarga bilimlarni yaxshiroq o'zlashtirishga yordam beradi.
3. Izchillik tamoyili: Mashg'ulotning har bir bosqichi o'zaro bog'langan bo'lishi kerak. Tarbiyachi mashg'ulotning boshidan oxirigacha izchillikni ta'minlashi lozim. Bu bolalarning diqqatini bir nuqtaga jamlashga yordam beradi.
4. Faollik tamoyili: Bolalar mashg'ulot davomida faol ishtirok etishlari kerak. Tarbiyachi bolalarni savollar berishga, fikrlarini bildirishga va amaliy topshiriqlarni bajarishga undashi lozim. Bu bolalarning bilim olishga bo'lgan qiziqishini oshiradi.
5. Individual yondashuv tamoyili: Tarbiyachi har bir bolaning individual xususiyatlarini hisobga olishi kerak. Ba'zi bolalar tezroq o'zlashtirsa, boshqalari sekinroq o'zlashtiradi. Tarbiyachi har bir bolaga mos yondashuvni topishi lozim.
6. Qulay muhit tamoyili: Mashg'ulot o'tkaziladigan muhit qulay va xavfsiz bo'lishi kerak. Bolalar o'zlarini erkin va xavfsiz his qilishlari kerak. Bu ularning bilim olishga bo'lgan ishtiyoqini oshiradi.

Ochiq Mashg'ulot Ishlanmasining Tuzilishi

Ochiq mashg'ulot ishlanmasi odatda quyidagi asosiy qismlardan iborat bo'ladi:

1. Mavzu: Mashg'ulotning aniq mavzusi ko'rsatiladi. Misol uchun, "Bahor fasli" yoki "Mening oilam".
2. Maqsad: Mashg'ulotning asosiy maqsadi aniq va qisqa tarzda ifodalanadi. Misol uchun, "Bolalarni bahor faslining xususiyatlari bilan tanishtirish" yoki "Oila a'zolari haqida tushuncha berish".
3. Vazifalar: Maqsadga erishish uchun bajariladigan vazifalar aniqlanadi. Vazifalar ta'limiy, tarbiyaviy va rivojlantiruvchi bo'lishi mumkin. Misol uchun, "Bahor gullari haqida ma'lumot berish", "Oila a'zolariga hurmat hissini tarbiyalash" yoki "Nutqni rivojlantirish".
4. Usullar va vositalar: Mashg'ulotda foydalaniladigan usullar (o'yin, suhbat, ko'rgazma) va vositalar (rasmlar, o'yinchoqlar, tarqatma materiallar) ro'yxati keltiriladi.
5. Mashg'ulotning borishi: Mashg'ulotning bosqichlari batafsil bayon etiladi. Har bir bosqichning maqsadi, mazmuni va davomiyligi ko'rsatiladi. Misol uchun, "Kirish qismi (5 daqiqa) – Salomlashish, kayfiyatni ko'tarish", "Asosiy qism (20 daqiqa) – Yangi mavzuni tushuntirish, savol-javob", "Yakuniy qism (5 daqiqa) – Xulosa yasash, uyga vazifa berish".
6. Kutilayotgan natijalar: Mashg'ulot oxirida bolalarning nimalarni bilishi, nimalarni uddalay olishi va qanday ko'nikmalarga ega bo'lishi kutilayotgani ko'rsatiladi. Misol uchun, "Bolalar bahor gullarini nomlarini bilishadi", "Oila a'zolariga hurmat bilan munosabatda bo'lishadi" yoki "Nutqlari rivojlanadi".

Ochiq Mashg'ulot Ishlanmasiga Misollar

Quyida turli mavzularda ochiq mashg'ulot ishlanmalariga misollar keltirilgan:

Misol 1: "Ranglar olami" mavzusida mashg'ulot

• Mavzu: Ranglar olami
• Maqsad: Bolalarni asosiy ranglar (qizil, sariq, ko'k) bilan tanishtirish.
• Vazifalar:
  • Ranglar haqida tushuncha berish.
  • Ranglarni farqlashni o'rgatish.
  • Ranglarni nomlashni o'rgatish.
  • Ranglar orqali ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish.
• Usullar va vositalar: Suhbat, o'yin, rasmlar, rangli qalamlar, bo'yoqlar, tarqatma materiallar.
• Mashg'ulotning borishi:
  • Kirish qismi (5 daqiqa): Salomlashish, kayfiyatni ko'tarish, ranglar haqida qisqacha suhbat.
  • Asosiy qism (20 daqiqa): Ranglar haqida ma'lumot berish, rangli rasmlarni ko'rsatish, rangli o'yinlar o'ynash.
  • Yakuniy qism (5 daqiqa): Xulosa yasash, rangli rasmlar chizish, uyga vazifa berish.
• Kutilayotgan natijalar: Bolalar asosiy ranglarni bilishadi, ranglarni farqlashadi, ranglarni nomlashadi va ranglar orqali ijodiy qobiliyatlarini namoyon etishadi.

Misol 2: "Hayvonot bog'iga sayohat" mavzusida mashg'ulot

• Mavzu: Hayvonot bog'iga sayohat
• Maqsad: Bolalarni hayvonot bog'i va undagi hayvonlar bilan tanishtirish.
• Vazifalar:
  • Hayvonot bog'i haqida tushuncha berish.
  • Hayvonlarning turlari bilan tanishtirish.
  • Hayvonlarning xususiyatlari haqida ma'lumot berish.
  • Hayvonlarga mehr-muhabbat hissini tarbiyalash.
• Usullar va vositalar: Suhbat, ko'rgazma, rasmlar, o'yinchoqlar, video materiallar.
• Mashg'ulotning borishi:
  • Kirish qismi (5 daqiqa): Salomlashish, kayfiyatni ko'tarish, hayvonlar haqida qisqacha suhbat.
  • Asosiy qism (20 daqiqa): Hayvonot bog'i haqida ma'lumot berish, hayvonlarning rasmlarini ko'rsatish, hayvonlar haqida qiziqarli hikoyalar aytib berish.
  • Yakuniy qism (5 daqiqa): Xulosa yasash, hayvonlar haqida savol-javob o'tkazish, uyga vazifa berish.
• Kutilayotgan natijalar: Bolalar hayvonot bog'i haqida tushunchaga ega bo'lishadi, hayvonlarning turlarini bilishadi, hayvonlarning xususiyatlari haqida ma'lumotga ega bo'lishadi va hayvonlarga mehr-muhabbat bilan munosabatda bo'lishadi.

Ochiq Mashg'ulotni Baholash

Ochiq mashg'ulotning samaradorligini baholash uchun quyidagi mezonlardan foydalanish mumkin:

• Bolalarning faolligi: Bolalar mashg'ulot davomida qanchalik faol ishtirok etishdi?
• Bilimlarni o'zlashtirish: Bolalar yangi bilimlarni qanchalik yaxshi o'zlashtirishdi?
• Ko'nikmalarni shakllantirish: Bolalar qanday ko'nikmalarni shakllantirishdi?
• Qiziqish: Bolalarda mashg'ulotga qiziqish qanchalik yuqori bo'ldi?
• Maqsadga erishish: Mashg'ulotning maqsadi qanchalik to'liq amalga oshirildi?

Baholash natijalari asosida kelgusidagi mashg'ulotlarni takomillashtirish uchun zaruriy o'zgartirishlar kiritiladi.

Xulosa

Ochiq mashg'ulot ishlanmasi – bu maktabgacha ta'lim muassasalarida bolalarning har tomonlama rivojlanishini ta'minlash uchun muhim vositadir. Ushbu qo'llanmada keltirilgan tamoyillar va tuzilishga amal qilgan holda, siz bolalar uchun qiziqarli va foydali mashg'ulotlar tashkil etishingiz mumkin. Esda tuting, har bir bola noyobdir va ularning individual xususiyatlarini hisobga olish mashg'ulotning muvaffaqiyat garovidir. Doimo ijodiy bo'ling, yangi usullar va vositalarni sinab ko'ring va bolalaringizga bilim olishdan zavq olishga yordam bering!